Telkens met een ander persoon, en telkens in een andere context. Maar steeds ging het over plichtsbesef versus opportunisme, consuminderen versus consumanderen, temperen versus doorstarten in een transitie, of noem het dark-green versus blue-green.
Of is er realiteit versus dromen? Vast staat dat er niet één 'duurzaam denken' meer is. Er zijn er vele. Dat zou het moeilijker kunnen maken, maar ook rijker.
In een discussie die zich voordeed in de 'Cradle to Cradle group op linkedIN, deed zich de laatste discussie voor, waarin ik mezelf haast betrapte op pleitbezorgerschap van doorgedreven consumptie. Lees hieronder even mee. Benieuwd wat jullie stelling is.
Joeri Verschaeve: ecologisch denken : het prille begin
Enkele jaren geleden startte ik met enkele vrienden Krentenier op ( http://users.pandora.be/jove/Krentenier.htm ), een vereniging met een andere kijk op consumptie en een waarschuwing tegen verspilling en roekeloze overconsumptie. Destijds werden we met argusogen bekeken en zelfs uitgelachen en belachelijk gemaakt als een stelletje geitewollesokken en dromers die er alleen op uit waren de economie onderuit te halen. We konden moeilijk de mensen aan het verstand brengen dat we gewoon een andere aanpak van economie en consumptie trachten te bereiken, maar helaas....Krentenier is intussen ten ziele gegaan en enkele jaren later gonst de wereld van het eco-gedachtengoed....zelfs de meest notoire multinationals, die decennialang de duurzaamheid met voeten hebben getreden, staan nu vooraan met hun groene vlag te zwaaien als redders van de wereld....het kan verkeren...
(mijn antwoord)
Of is er realiteit versus dromen? Vast staat dat er niet één 'duurzaam denken' meer is. Er zijn er vele. Dat zou het moeilijker kunnen maken, maar ook rijker.
In een discussie die zich voordeed in de 'Cradle to Cradle group op linkedIN, deed zich de laatste discussie voor, waarin ik mezelf haast betrapte op pleitbezorgerschap van doorgedreven consumptie. Lees hieronder even mee. Benieuwd wat jullie stelling is.
Joeri Verschaeve: ecologisch denken : het prille begin
Enkele jaren geleden startte ik met enkele vrienden Krentenier op ( http://users.pandora.be/jove/Krentenier.htm ), een vereniging met een andere kijk op consumptie en een waarschuwing tegen verspilling en roekeloze overconsumptie. Destijds werden we met argusogen bekeken en zelfs uitgelachen en belachelijk gemaakt als een stelletje geitewollesokken en dromers die er alleen op uit waren de economie onderuit te halen. We konden moeilijk de mensen aan het verstand brengen dat we gewoon een andere aanpak van economie en consumptie trachten te bereiken, maar helaas....Krentenier is intussen ten ziele gegaan en enkele jaren later gonst de wereld van het eco-gedachtengoed....zelfs de meest notoire multinationals, die decennialang de duurzaamheid met voeten hebben getreden, staan nu vooraan met hun groene vlag te zwaaien als redders van de wereld....het kan verkeren...
(mijn antwoord)
Beste,
Ik vind het jammer dat ik krentenier nooit gekend heb, en da's mijn fout. Maar misschien (zoals de naam doet vermoeden) was krentenier opgevat vanuit een de donkergroene gedachte dat we moeten consuminderen.
Wat je vandaag ziet is dat bedrijven het heil zoeken in een soort vooruitgangsoptimisme. Of noem het consumanderen.
En dat vinden ze fijn uiteraard, want dan kunnen ze innoveren, zich onderscheiden en de kassa ringkelt door.
De eerste 'sustainability wave' gebaseerd op consuminderen heeft slechts een marginaal effect gehad, want consuminderen is gewoon niet fijn. Je voelt je schuldig mens te zijn. Je zou je schuldig voelen geboren te zijn.
Slechts een kleine minderheid mensen (die al overtuigde fanatici waren) werden bereikt met de gedachte van consuminderen. Dat is volgens mij omdat de mens jammer genoeg niet zo niet in elkaar zit. Je gaat nooit een kritische massa overtuigen om pakweg hun gsm en auto in te leveren, en daar heel blij mee te zijn. (probeer maar eens, pakweg zaterdagmiddag op de Meir ; - )
Bovendien zit niet alleen de mens, maar heel de natuur zo niet in elkaar. Ecologie is gebaseerd op consumptie. Permanent eten en gegeten worden. Dat zie je op microbiologisch niveau, in ecosystemen allerlei, dat zie ik dagelijks in mijn aquarium (vissen zijn permanent aan het eten, of worden gegeten, algen groeien permanent door zich te voeden), dat zie ik in mijn wormenbak, dat zie ik bij mijn potplanten en in mijn groententuin...
Dit is geen pleidooi voor ongebreidelde, zielloze inhaligheid, verbrassing, en decadentie (we zien momenteel in de financiële sektor wat dat heeft opgebracht), maar ik wil het graag naar voor brengen als inzicht dat het een tegennatuurlijke beweging zou zijn.
Het verschil is dat "afval" of "verspilling" in de natuur NIET bestaat. Wat wij als afval zien, is infeite "een grondstof die zich op de verkeerde plaats, of zich in de verkeerde vorm voordoet.
Afval is het resultaat van slecht design of slechte organisatie.
De natuur heeft ieder stukje materie in de biosfeer door evolutie de juiste rol gegeven.
Daar kunnen we ontzettend veel van leren. In verhouding tot ons verplaatst een wesp zich ontzettend snel, autonoom, in 3 dimensies met behoorlijke wendbaarheid en precisie, zonder ergens tegenaan te knallen en dus veilig, zonder kerosine, zonder ontploffingsmotor, zonder een stalen carosserie, enz...
De brandstof bestaat uit suiker (of confituur) en haar prestaties zijn het gevolg van "nagenoeg perfect design".
Denk nu terug aan die file auto's waar we met zijn allen in zitten. Dan is er nog een lange weg te gaan. Dan dient er zich een totaal nieuwe ontwerpintentie aan.
Maar wanneer wij als mensen dingen ontwerpen (pakweg een koffiepot) hebben wij enkel nagedacht over het direct nut voor ons zelf (koffie warm houden en uitschenken). Wij hebben niet nagedacht over de effectieve relatie tot haar milieu, de materialen, de constructie, de deconstructie, haar ontstaan, haar einde, haar grondstoffen, haar verplaatsingen, haar reststromen, haar energieverbruik, ...
Dat beginnen wij nu pas te doen. Nu, en de jaren die volgen.
Wat dat betreft leven we in een geweldige tijd. genoeg te doen.
Werk zat.
Groeten,
Stefaan
Ik vind het jammer dat ik krentenier nooit gekend heb, en da's mijn fout. Maar misschien (zoals de naam doet vermoeden) was krentenier opgevat vanuit een de donkergroene gedachte dat we moeten consuminderen.
Wat je vandaag ziet is dat bedrijven het heil zoeken in een soort vooruitgangsoptimisme. Of noem het consumanderen.
En dat vinden ze fijn uiteraard, want dan kunnen ze innoveren, zich onderscheiden en de kassa ringkelt door.
De eerste 'sustainability wave' gebaseerd op consuminderen heeft slechts een marginaal effect gehad, want consuminderen is gewoon niet fijn. Je voelt je schuldig mens te zijn. Je zou je schuldig voelen geboren te zijn.
Slechts een kleine minderheid mensen (die al overtuigde fanatici waren) werden bereikt met de gedachte van consuminderen. Dat is volgens mij omdat de mens jammer genoeg niet zo niet in elkaar zit. Je gaat nooit een kritische massa overtuigen om pakweg hun gsm en auto in te leveren, en daar heel blij mee te zijn. (probeer maar eens, pakweg zaterdagmiddag op de Meir ; - )
Bovendien zit niet alleen de mens, maar heel de natuur zo niet in elkaar. Ecologie is gebaseerd op consumptie. Permanent eten en gegeten worden. Dat zie je op microbiologisch niveau, in ecosystemen allerlei, dat zie ik dagelijks in mijn aquarium (vissen zijn permanent aan het eten, of worden gegeten, algen groeien permanent door zich te voeden), dat zie ik in mijn wormenbak, dat zie ik bij mijn potplanten en in mijn groententuin...
Dit is geen pleidooi voor ongebreidelde, zielloze inhaligheid, verbrassing, en decadentie (we zien momenteel in de financiële sektor wat dat heeft opgebracht), maar ik wil het graag naar voor brengen als inzicht dat het een tegennatuurlijke beweging zou zijn.
Het verschil is dat "afval" of "verspilling" in de natuur NIET bestaat. Wat wij als afval zien, is infeite "een grondstof die zich op de verkeerde plaats, of zich in de verkeerde vorm voordoet.
Afval is het resultaat van slecht design of slechte organisatie.
De natuur heeft ieder stukje materie in de biosfeer door evolutie de juiste rol gegeven.
Daar kunnen we ontzettend veel van leren. In verhouding tot ons verplaatst een wesp zich ontzettend snel, autonoom, in 3 dimensies met behoorlijke wendbaarheid en precisie, zonder ergens tegenaan te knallen en dus veilig, zonder kerosine, zonder ontploffingsmotor, zonder een stalen carosserie, enz...
De brandstof bestaat uit suiker (of confituur) en haar prestaties zijn het gevolg van "nagenoeg perfect design".
Denk nu terug aan die file auto's waar we met zijn allen in zitten. Dan is er nog een lange weg te gaan. Dan dient er zich een totaal nieuwe ontwerpintentie aan.
Maar wanneer wij als mensen dingen ontwerpen (pakweg een koffiepot) hebben wij enkel nagedacht over het direct nut voor ons zelf (koffie warm houden en uitschenken). Wij hebben niet nagedacht over de effectieve relatie tot haar milieu, de materialen, de constructie, de deconstructie, haar ontstaan, haar einde, haar grondstoffen, haar verplaatsingen, haar reststromen, haar energieverbruik, ...
Dat beginnen wij nu pas te doen. Nu, en de jaren die volgen.
Wat dat betreft leven we in een geweldige tijd. genoeg te doen.
Werk zat.
Groeten,
Stefaan
Dag Stefaan,
ReplyDeleteHet vooruitgangsoptimisme is iets anders dan het vooruitgangsfundamentalisme.
Allebei draaien ze om meer profit maken, maar de eerste beweging vult die profit ruimer en flexibeler in (rijker) dan de laatste.
De indruk waar ik mee rondloop is dat het kapitalisme je voorhoudt dat er maar één vorm van echte profit is en dat is financiële profit.
Maar wat met al die andere vormen van profit? Emotionele profit, gemeenschappelijke profit, ecologische profit, ...?
Als vooruitgangsoptimist ben ik op zoek naar ontwikkelingen die jou en mij meer profit kunnen opleveren op meer vlakken dan het financiële. Ik moet toegeven dat ik er niet altijd in slaag om die andere profit-vormen evenwaardig in te schatten als financiële profit.
Ik geloof niet dat wij iets ontwerpen met ons eigen gemak in het achterhoofd iets slechts is. Wat me bedenkelijker lijkt is als we geloven dat we met een bepaald product onszelf een plezier doen terwijl we eigenlijk een fundamentelere behoefte van onszelf teleurstellen. Koffie warmhouden is één ding. OVerleven in een mensvriendelijke omgeving, je kinderen grootbrengen in een gezonde ruimte iets anders. Het is net zo goed je eigen behoefte, alleen heb je afgeleerd om ernaar te luisteren.
Zou het niet een beetje van de twee kunnen zijn?
ReplyDeleteDat we van sommige dingen effectief zullen moeten consuminderen (weekendje Barcelona met het vliegtuig, bijvoorbeeld), maar dat daar tegenover staat dat je misschien in één van de vele parken zal kunnen gaan rondlopen die er tegen dan hopelijk zullen zijn. Is niet op elk moment van de dag voor elke behoefte over je eigen wagen kunnen beschikken écht consuminderen als je mooi, stipt, regelmatig en verzorgd openbaar vervoer hebt dat je overal naartoe kan brengen? Voelt het aan als consuminderen als we onze huis eindelijk treffelijk isoleren waardoor niet langer 50% van de energie gewoon verloren gaat?
Ik geloof in de enorme winst die we met cradle-to-cradle principes kunnen maken. Maar toch denk ik dat we onze levensstijl ook zullen moeten aanpassen. Alleen moet "consuminderen" zowat de slechtste marketingterm ooit zijn ...
Ik merk eveneens in heel veel discussies dat we snel in kampen staan. En dat is spijtig, want ik geloof ook heel erg in en-en-verhalen. Ik omschrijf me zelf ook als een vooruitgangsoptimist, maar eentje die ondertussen ook begrepen heeft dat meer consumeren niet tot meer geluk leidt.
ReplyDelete