In iedere tuin een wormentoren

Een nieuw idee komt nooit uit jezelf. “Het komt naar je toe” hoor je vaak zeggen.  Je moet er gewoon voor open staan.

Zo zat ik op één van de eerste zonnige lentedagen in onze tuin wat voor mij uit te staren en in mezelf te mijmeren. Het moet een pauzemoment geweest zijn op een dag waar ik me bezig hield met het zaaien van Rucola, Kamille, het planten van Rozemarijn, Tijm, Bieslook en ander lekkers.

 Kijkend naar het plompe kompostvat vond ik het gek dat wereldwijd landbouwgronden uitputten, terwijl wij mensen er toch voor zorgen dat er veel organisch afval voorhanden is.

Een half uur daarvoor was ik in het lokale tuincentrum nog onder de indruk van al die rijen roze en blauwe synthetische meststoffen die op het schap staan. Een teken dat ze in flinke rotatie verkocht worden. Ook vreemd als je weet hoeveel GFT-zakken wij met zijn allen wekelijks op de stoep zetten. Zakken vol nutriënten die we mits een juist procedé kunnen gebruiken om onze bloemenperkjes, borderplanten, heesters, fruitbomen, groenten- en kruidentuintjes mee te voeden.

Ik denk spontaan aan regenwormen. In een hoopje omgewoelde aarde zie ik een regenworm zijn weg banen. Een dier waarvan ons op de lagere school werd verteld welke belangrijke rol zij vervult in het omzetten en distribueren van voedingsstoffen in de bodem. Uit een brochure van de Ovam herinner ik me de werking van een wormenbak. Letterlijk een bak met wormen. Alle tuin- en keukenafval kan erin. Je laat de wormen hun werk doen, en na verloop van tijd kan je onderaan een rijke, vloeibare wormencompost tappen. Je mag het gerust als de kaviaar van de organische mest beschouwen. “Vraag maar aan mensen die rozen kweken”.

 Maar het is niet alleen de mest van wormen op zich die zo verrijkend is.

De beestjes zorgen ook voor meer zuurstof in de bodem, voor een betere doorsijpeling van regenwater, een hogere capaciteit van de bodem om vocht vast te houden en voor een rijkere diversiteit aan micro-organismen. Zo voorkomen wormen zelfs ziektes. Ze zorgen voor een gezonde weerstand van de bodem.

Wormen hoeven helemaal niet in een bak denk ik dan. Daar is enkel hun metabolisme van belang, maar niet de optelsom van hun spierkracht en hun ijver de weerstand van de grond te trotseren. Die kunnen beter in de grond blijven zitten, talrijk worden en graafwerk doen.

Wormen, maar dan met vrije uitloop.

Het enige wat ik moet doen is ze rechtstreeks voederen. Ik moet zorgen voor een ondergronds metrostation voor regenwormen. Inclusief restaurant waar hen allerlei hapjes kan worden toegediend. Een kompostvat, maar dan smaller. Maar vooral dieper. Het moet tot een meter onder de grond zitten. Het moet via honderden kleine gaatjes de hele wormenwereld op een uitnodigende manier toegang verschaffen tot alle lekkernijen die ik er bovenaan ingooi.

Omdat ik echt niets ken van biologie heb ik geen flauw idee of het zou werken. Ik kan het alleen weten wanneer ik een testopstelling in de tuin zet.

Ik ga de doe-het-zelf-zaak binnen en koop er de breedste PVC-rioolpijp die ze hebben. Bijna anderhalve meter lang. Zo één die verbreed bovenaan, als koppeling met een andere pijp. Ik koop ook een deksel dat erop past.

Thuisgekomen boor ik de onderkant vol gaatjes. Iedere centimeter een gaatje, breed genoeg om een flinke worm toegang te verschaffen. De bovenste helft blijft gaaf. Ik boor enkel wat verluhtingsgaatjes bovenaan en zet er een afsluitdeksel op om indringers buiten te houden.

Ik plaats mijn wormentoren strategisch tussen de aardperen, mijn kruidentuin, mijn veldbloemen en de plek waar binnenkort mijn tomatenplanten gaan komen. Ik vul iedere dag met wat etensresten, en moet na enkele dagen vaststellen dat het werkt. 

Net zoals één op drie huishoudens een Senseo op de keukenkast heeft, en een afwasmachine laat draaien, vraag ik me af of je van een wormentoren een success zou kunnen maken. Een nieuw product moet een goeie naam hebben. Wormtower vind ik al mooi in de buurt komen. Het klinkt robuust. Het klinkt alsof er heel wat bedrijvigheid in gangbaar is. Het klinkt als een baken in je tuin. Terecht.

Om me te onderscheiden van plompe compostbakken mag het er ook heel goed uitzien.

De wormtower mag een strakke elegante vorm hebben die niet misstaat in de achtergrond van stammetjes, struiken, sierplanten of bloemenperken. Ee soort wolkenkrabber zoals je ze al gezien hebt op foto’s van Dubai. Het mag ook niet misstaan in een kruidentuin of moestuin. Het mag zelfs een monumentaal karakter hebben. Het maakt immers deeluit van je tuin haar (hum) “life support system”.

Het moet ook makkelijk te bedienen zijn. Breed genoeg van boven. Makkelijk te openen en te sluiten. Geurvrij. Er mage en bijsluiter bij. Een soort Ikea-plan. Niet om je wegwijs te maken doorheen een bouwpakket, maar een schematische uitleg van hoe het werkt.

 Kan het ook uitgevoerd worden in een gerecycleerd plastiek? Ge-upcyclede PET-flessen? Kunnen we hem hebben in verschillende kleuren?

 Het zou nog veel tests, onderzoek en gesprekken met een bioloog, ecoloog, aankoopverantwoordelijke en productontwikkelaars vergen. Maar in mijn tuin werkt het. En het heeft allesinds geen kwaad gedaan, getuige de hoogte van de omliggende aardpeerplanten en de explosieve groei van de veldbloemen eromheen.

 Krijgen we hem voor maximaal 30 Euro in de winkelrekken? Bij de Bio Planet? In de tuincentra? Bij de doe-het-zelf-zaak? Wie tips of advies heeft van enige aard is vanharte welkom op stefaan@trinity-planning.be. Laat ons een keten sluiten. Begin vanachter in je tuin.