Vandaag leven we in spannende tijden. De opeenstapeling aan grote uitdagingen is nog nooit in de geschiedenis zo groot geweest. Armoedebestrijding, Mondiale voedselvoorziening, Een groene economie ontwikkelen, vul het lijstje gerust zelf aan.
En intussen blijven wij ongebreideld consumeren. Crisis of niet: wij Westerlingen zitten op een hoop geld en weten er geen blijf mee. Het jeukt in onze zakken, en uitgeven lijkt wel uitleven.Want dat geld, daar hebben we hard voor gewerkt. We hebben daarvoor gedaan wat onze baas ons vroeg. We hebben compromissen gesloten, en ons met vervelende dingen bezig gehouden.
Vorige week nog hebben we vijf dagen opgesloten gezeten in een kantoorgebouw terwijl het buiten mooi weer was. Logisch dat we dat geld willen inruilen voor dingen die ons iets waard zijn. En liefst snel!
En omdat ‘waarde’ voor ieder individu iets anders is, ga je meteen begrijpen waarom je mensen de gekste dingen ziet doen met geld: 4X4’s kopen om mee door een dure winkelstraat te rijden, een verzameling aanleggen van dieren in geslepen glas, GSM’s kopen met mogelijkheden waar je nog geen fractie van zal gebruiken.
Dingen kopen die net een beetje beter zijn dan die van anderen. Het levert ons sociale status.
We spiegelen ons aan mondaine mensen, sterren en stijliconen. En als we dat niet kunnen bereiken, kopen we dingen waarvan we denken dat ze ons in de buurt brengen. We kopen dingen waarmee we onszelf graag zien. We willen geld omzetten in dat soort “waarde”.
Die waarde is subjectief. En we zullen altijd makkelijk rationele argumenten vinden om andere mensen hun waardepallet te veroordelen.
Maar wat we ook kunnen doen, is daar het goede van inzien. Want er is goed nieuws.
Onze waarden veranderen.
Bijna de hele geschiedenis loonde het om slecht te zijn. Heel wat bedrijven boeren goed dankzij roofbouw, ongelijkheid en misbruik. Hele naties zelfs. Wij hebben honderden jaren aan een stuk ontdekt, veroverd, geplunderd, beroofd en onderdrukt in de naam der beschaving. Zonder enige schaamte. Het heeft geloond. Eeuwenlang.
Het loonde om te liegen over de schadelijkheid van sigaretten, het loonde om te liegen over mensenrechten, het loonde om te liegen over global warming. Het loonde om belastingen te ontduiken onder het mom van ‘iedereen doet het’. Niemand was verplicht op de hoogte te zijn. Tot op heden. Vandaag zorgt de technologie en de nieuwe media voor volledige transparantie. Alles komt aan de oppervlakte en niets kan verborgen blijven.
Grootschalige fraude komt aan het licht doordat mensen communiceren over het web. Arthur Andersen is verdwenen door slecht gedrag, en twee Belgische politici namen eind vorig jaar ontslag nadat op Youtube filmpjes verschenen waar je hen rascisitsiche liedjes zag zingen. Opgenomen met een GSM.
Als de beelden van represailles in Iran ons niet bereiken via journalisten, dan komen ze wel op onze televies terecht dankzij Twitter, Facebook en Youtube.
Big Brother blijkt een klein broertje te zijn dat vanachter zijn scherm je balans, milieurapport, je afspraakje met je minares en je cholesterolgehalte kan nagaan.
Als het slechte niet verborgen kan blijven, dan het goede ook niet .
Leiders van bedrijven, organisaties en naties over de hele wereld, zullen bij het besturen eindelijk hun geweten kunnen volgen. Want het zal opbrengen. Ze zullen ervoor bewonderd worden, en anderen zullen er een voorbeeld aan nemen. Barack Obama werd president door bruggen te bouwen tussen mensen en hoop te verspreiden. Hij voerde geen campagne. hij stelde de mensen in staat om de campagne te voeren. Zo kreeg hij een warme beweging op gang die de hele natie heeft bevrijd van de koude greep van het oude establishment.
Er zijn meer voorbeelden. Ze volgen elkaar in een steeds groter wordend tempo op. Het ziet er naar uit dat Shai Agassi (van Project Better Place) de wereld gaat veroveren met zijn electrische auto. Voedingsconcerns proberen verpakkingen te ontwikkelen die volledig composteren en die zaadjes bevatten van wilde bloemen.
Anita Roddick is multimiljonair geworden door de hele cosmeticawereld een groene schop onder de kont te geven met haar Body Shop. L’Oréal heeft voor haar zaak een onwaarschijnlijk fortuin neergelegd. Omdat het stillaan begint op te brengen om goed te zijn voor de wereld.
Twee categoriën in de supermarkt doen het nog steeds heel goed ondanks de crisis: Bio en Fairtrade.
Het is alsof iemand het licht heeft aangestoken in een donkere tunnel. Tot voor kort waren we bang van elkaar, en kon je je maar beter aansluiten bij de slechterikken om je veilig te voelen. Nu is het ochtend en wat blijkt? We hebben allemaal een warm hart en willen een mooie toekomst voor ons nageslacht.
Deze evolutie gaat ondanks de crisis ongetwijfeld de komende jaren doorwerken in het waardenpatroon van ons, kleine individuën. Wij gaan ons cynisme kwijtraken. Ons gedrag en onze conversaties gaan ideeën ten dienste van het goede weerspiegelen.
Wij zullen ons daar niet belachelijk bij voelen. Wij zullen ons ongebreideld consumptiegdrag met plezier en met trots koppelen aan goede zaken:
- We zullen shampoo gebruiken waarvan de waterlopen terug beter worden
- We zullen het licht laten branden als we niet thuis zijn met groene electricteit, opgewekt in Noord-Afrika, die daar ook de lokale, biologische landbouw helpt irrigeren, en voor fondsen zorgt om scholen te bouwen.
- Damens zullen geïnteresseerde blikken werpen wanneer iemand een nieuw soort fiets parkeert voor de kroeg in plaats van een dure sportwagen.
Het zal gebeuren, want het zal opbrengen en het zal ons aanzien verschaffen.Sterker nog: het gebeurt nu. De wereld zal het in “real time” kunnen volgen.
(*Vrij naar een essay van de reeks Zeitgeist in “De Standaard”, waar Guillaume Van der Stighelen zijn visie geeft op onze tijdsgeest, en wat mij heeft overtuigd mij toe te wijden tot Duurzame marketing)
No comments:
Post a Comment